Skitur - jak spędzić aktywnie czas zimą.
Obecnie coraz większą popularnością cieszą się tak zwane skitury. Czym są i jak się do nich przygotować?
Skitury – co to jest?
To stosunkowo nowa forma aktywności fizycznej, łącząca w sobie narciarstwo zjazdowe i biegowe, alpinizm oraz zimową turystykę górską. Polega na podchodzeniu na nartach w górę, na przykład na szczyt, grań czy też przełęcz, a następnie w kilku prostych czynnościach przekształcamy sprzęt w pełnowartościowy sprzęt zjazdowy i zjeżdżamy z góry, zwykle wybierając dziewiczy, nieprzygotowany maszynowo teren.
W Polsce przyjęły się także inne nazwy opisujące tę formę aktywności, takie jak skitour, foki, foczenie, skitur, skituring). Sport szybko znalazł wielu miłośników. Pozwala bowiem eksplorować mało popularne tereny w górach, z dala od sztucznych tras, wyciągów oraz rzeszy turystów. Ze skituru wyłoniło się także parę innych wyspecjalizowanych dyscyplin, w tym:
- skirunning – w przypadku tej aktywności wyznaczoną trasę pokonuje się na czas. Zwykle jest ona bardzo wymagająca. Ma bowiem liczne podbiegi i zjazdy. Sport ten wymaga użycia sprzętu najwyższej jakości, który ma ultra lekką wagę.
- freeride-touringu – cała frajda polega na zjeździe z dużą szybkością po dziewiczym terenie. Głęboki śnieg oraz długie i strome zbocza i żleby to dla miłośników tego sportu warunki idealne. Sprzęt, jaki zabieramy ze sobą na wyprawę, jest jednak w tym przypadku cięższy i solidniejszy w porównaniu z wyposażeniem skiturowym.
- skialpinizm – cel wyprawy zdobywamy za pomocą technik alpinistycznych, używając raków i czekana oraz asekurując podejście, a następnie zjeżdżamy bardzo stromymi trasami, co niejednokrotnie również wymaga asekuracji.
Skitury – jak zacząć?
Naszą przygodę ze skiturami warto rozpocząć od skompletowania niezbędnego sprzętu. Pamiętajmy jednak, że kupno wyposażenia tuż przed wyjazdem nie jest dobrym rozwiązaniem. Odpowiednie przygotowanie wszystkich elementów jest czasochłonne. O ile montaż wiązań i dopasowanie fok nie trwa długo, to już termoformowanie, a przede wszystkim rozchodzenie butów może zająć sporo czasu, a przecież nie chcemy przerywać wyprawy z uwagi na bolesne odciski i otarcia.
Termoformowanie obuwia warto zlecić specjalistycznej firmie. Możemy to również zrobić w domu, podgrzewając buty w piekarniku. Nie jest to jednak profesjonalna metoda, która może doprowadzić do zniekształcenia obuwia skiturowego.
Niezwykle istotne jest również przygotowanie fizyczne. Intensywność i rodzaj treningu należy dopasować do poziomu zaawansowania oraz tego, jakie możliwości fizyczne ma dana osoba. Dobrym rozwiązaniem jest systematyczne bieganie oraz ćwiczenia na siłowni. Pamiętajmy jedna, że nic nie zastąpi doświadczenia nabytego w górach.
Co zabrać na skitury?
Kompletowanie ekwipunku na skitury nie jest kwestią łatwą. Musimy bowiem pamiętać o zabraniu wielu elementów, w tym między innymi:
- nart,
- fok,
- wiązań,
- butów,
- kijów – mogą być zjazdowe, jednak lepiej sprawdzą się teleskopowe,
- plecaka,
- ubrania skiturowego – powinno być lekkie, oddychające i przeciwwiatrowe,
- bielizny termoaktywnej,
- kurtki puchowej – przyda się zwłaszcza podczas zjazdów, w trakcie których jest chłodniej,
- kasku,
- 2 czapek,
- gogli,
- 2 par rękawiczek,
- latarki czołowej,
- raków i czekana – niezbędnych w trakcie stromych podejść,
- tak zwanego ABC lawinowego – czyli detektora, sondy i łopaty – samo posiadanie takiego zestawu nie wystarczy, trzeba również wiedzieć, jak poprawnie się nim posługiwać.
Skitury – Zakopane
W Zakopanem funkcjonują wypożyczalnie sprzętu skiturowego. Za opłatą możemy również wynająć przewodnika. Nie jest to jednak tania usługa. Jeżeli jednak nie znamy nikogo z doświadczeniem w turystyce narciarskiej, warto zdecydować się na taką opcję. Wówczas wyprawa na pewno będzie bezpieczniejsza. Na rynku dostępne są również książki na temat skituru – na przykład przewodniki po Tatrach. Warto się z nimi zaznajomić przed wyjazdem.
Narty – skitour
Narty to niewątpliwie najważniejszy ekwipunek każdego miłośnika skituru. Jest to wyspecjalizowany sprzęt dostosowany zarówno do zjazdów, jak i podchodzenia oraz odcinków płaskich. Dzięki temu, aby eksplorować góry, nie musimy korzystać z wyciągów. Łączą one w sobie funkcjonalność nart biegowych i zjazdowych.
W porównaniu ze standardowymi nartami są lżejsze. Zwykle ważą od 1 do 1,5 kilograma. Lekka konstrukcja sprawia, że nie przeszkadzają podczas podchodzenia. Wyposażone są w podwójny dziób lub otwór w dziobie. Pozwala to na przerobienie nart na sanki do transportu rannego w razie wypadku
W nartach tego typu montuje się również specjalne wiązania. Umożliwiają one:
- zamocowanie pięty buta do narty,
- zamocowanie przedniej części buta do narty (tak zwane uwolnienie pięty),
- podparcie pięty na pewnej wysokości nad nartą, co ułatwia pokonywanie stromych podejść.
Na rynku znajdziemy dwa typy wiązań:
- półkowe – mają one większą wagę niż drugi model,
- typu TLT – są bardzo lekkie.
Innym, tańszym, rozwiązaniem jest zastosowanie adaptera, który wpinamy do klasycznych wiązań. Ułatwia on wchodzenie pod górę. Wadą opcji jest jednak ciężkość całego zestawu.
Narty skitoury powinny być odpowiednio dopasowane do wagi narciarza, a przede wszystkim jego umiejętności oraz terenu, po którym będzie się poruszać. Na nic zdadzą się nam drogie, specjalistyczne, ultralekkie i miękkie narty, jeśli nie będziemy mieć doświadczenia w ich prowadzeniu. Zastosowanie tego modelu w takim przypadku zwiększa ryzyko wywrotki, a nawet podcięcia lawiny.
Chociaż droższy sprzęt zwykle prezentuje się bardziej profesjonalnie, zwłaszcza jeśli wybierzemy ultralekkie modele, dla początkującego skiturowca nie będzie dobrym rozwiązaniem. Mniej klamer sprawia, że szybciej się go zapina, jest jednak mniej sterowny i nie trzyma się nogi tak dobrze jak mniej profesjonalny i tańszy sprzęt.
Zanim zakupimy narty skiturowe (turowe), warto się zastanowić, na jakim efekcie najbardziej nam zależy. Jeśli szukamy rozwiązania:
- uniwersalnego – wówczas wybierzmy narty taliowane, które pod butem mają około 70-80 milimetrów. Bardzo dobrze skręcają i niwelują błędy początkującego skiturowca, dzięki czemu ciężej w nich o wywrotkę,
- idealnego do swobodnych zjazdów w dziewiczym śniegu – wówczas wybierzmy narty cięższe – około 1400-1500 g – i szersze niż modele uniwersalne. Gwarantują one komfort podczas zjeżdżania,
- dostosowanego do szybkich, dynamicznych zjazdów – w tym przypadku doskonale sprawdzą się narty z karbowanym rdzeniem. Są ultra lekkie, zwrotne i wytrzymałe.
Skitury – foki
To kolejna niezbędna część ekwipunku. Są to pasy specjalnej tkaniny, wykonane zazwyczaj z moheru lub nylonu. Włosy materiału układają się w jedną stronę, co zapobiega cofaniu się narty. Dawniej stosowano w tym celu pasy ze skóry fok, stąd też wzięła się nazwa elementu – foki, jak i dyscypliny – foczenie. Modele moherowe są droższe, jednak gwarantują lepszy poślizg.
Krótkie foki, sięgające jedynie od czubka narty za piętę jest dobrym rozwiązaniem dla profesjonalisty. Pozwala zaoszczędzić kilka sekund na przepięciach, co jest ważne na przykład na zawodach. W przypadku osób początkujących wyczynowa foka może okazać się zgubna. Brak doświadczenia sprawi bowiem, że po paru podejściach końcówka narty oklei się śniegiem, przez co zacznie się ona cofać w śniegu, czego na pewno chcemy uniknąć. Osoby dopiero co rozpoczynające swą przygodę z tym sportem powinny zatem sięgnąć po długie foki, typu gumka-haczyk.
Skitury – buty
Obuwie to kolejny niezbędny element wyposażenia. Muszą być one odpowiednio dopasowane do nart. Liczy się przede wszystkim elastyczność:
- w kostce – pozwala ona pochylić się do przodu,
- w śródstopiu – pozwala podnosić się (stawać) na palcach.
Dzięki takiej konstrukcji łatwiej możemy reagować na trudne warunki zjazdowe. Co więcej, buty turowe (skiturowe) wyposażone są w bieżnik. Żłobienia podeszwy umożliwiają nam poruszanie się po śniegu po zdjęciu nart bez obaw, że się poślizgniemy. Obuwie do skituru charakteryzuje się również tym, iż jest lżejsze w porównaniu z tym zakładanym do zjazdów. Może być także wyposażone w zagłębienia, które pozwalają używać wiązań typu TLT.
Jaki plecak na skitury?
Plecak na skitury powinien przede wszystkim pozwalać na przywiązanie do niego nart, jeśli podejście okaże się zbyt strome na ich użycie. Warto zdecydować się na model wyposażony w szelki i szeroki pas biodrowy. Taka konstrukcja odciąża kręgosłup. Pamiętajmy bowiem, że całe wyposażenie do skituru może nieco ważyć.
Co więcej, plecak powinien być dopasowany do pleców, dzięki czemu zachowa wysoką stabilność nawet podczas dynamicznych zjazdów. Niektóre modele posiadają zintegrowany ochraniacz pleców, który zabezpiecza przed urazami. Wybierając plecak, warto zwrócić uwagę na jego pojemność. Musi ona być na tyle duża, abyśmy zdołali zmieścić wszystkie elementy wyposażenia.
Podczas zakupu warto również zwrócić uwagę na materiał, z którego został wykonany plecak. W trudnych warunkach górskich doskonale sprawdza się nylon.
Jaki kask na skitury?
Kask to kolejny element wyposażenia, bez którego nie wolno wybierać się na skiturową wyprawę. Zapewnia on podstawową ochronę podczas aktywności na śniegu. Dobrej jakości kask skiturowy powinien łączyć w sobie funkcjonalność kasków wspinaczkowych oraz narciarskich. Niezwykle istotna jest również jego waga, a także system wentylacyjny, który pozwala na odprowadzanie potu i wilgoci.
Dzięki powyższym właściwościom produkt sprawdzi się zarówno podczas wspinaczki, jak i zjazdów. Wybierając odpowiedni model, warto zwrócić uwagę na to, czy ma wszelkie stosowne certyfikaty. Wówczas będzie to kask odznaczający się wysokim bezpieczeństwem i optymalną funkcjonalnością.
Jaka kurtka na skitury?
Oprócz lekkiej, przeciwwiatrowej odzieży skiturowej zabrać powinniśmy ze sobą również kurtkę puchową. Podczas wspinaczki może okazać się ona nieprzydatna, gdyż wówczas w trakcie marszu zwykle jest nam ciepło. Jednak podczas zjazdu będzie ona niezbędna, aby nadmiernie nie wychłodzić organizmu. Co więcej, w trakcie zjazdu często zdarzają się wywrotki, a kurtka puchowa ograniczy kontakt ze śniegiem i lodem.
Skitury – Tatry
Pokrywa śniegu musi być głęboka. Tylko wówczas nie będziemy zjeżdżać po skałach, co jest niebezpieczne. W Polsce najlepsze warunki do skiturów są w Tatrach. Znajdują się w nich rejony, gdzie zjazdy są legalne i bezpieczne.
Początkujące osoby powinny wybrać się na Rusionową Polanę lub Dolinę Kondratową. Bardziej doświadczeni skiturowcy mogą zjeżdżać w rejonie Doliny Pięciu Stawów i w Tatrach Zachodnich – szczególnie dużo frajdy przynieść może zjazd z Grzesia i Rakonia do Doliny Chochołowskiej.
Skitury – Bieszczady
Jeżeli Tatry budzą w nas pewną obawę, warto zdecydować się na skitury w Bieszczadach. Do tego rodzaju aktywności poleca się zwłaszcza Bieszczady Zachodnie (szczególnie dwa szczyty Pasma Granicznego: Okrąglik oraz Rypi Wierch) i okolice Cisnej. Zdecydować możemy się również na podejście na Sinkową i Stryb czy też na Czerenin. Bieszczady nadają się doskonale na skitury dla początkujących.
Skitury – Karkonosze
Dla bardziej zaawansowanych skiturowców polecamy kilkudniowe wypady w Karkonosze. Tego typu wyprawy wymagają jednak bardzo dobrego przygotowania fizycznego.
Skitury to wymagająca aktywność fizyczna. Bez odpowiedniego sprzętu i przygotowania fizycznego nie ma mowy o bezpiecznej, a zarazem pełnej niezapomnianych wrażeń wyprawie, dlatego przygotowania do niej warto poczynić na wiele dni przed jej początkiem.
Komentarze (0)