Gluten - co powoduje, objawy, szkodliwość, nietolerancja
Gluten jest to rodzaj białka występującego w ziarnach zbóż, w tym pszenicy, życie oraz jęczmieniu, stanowi około 80 proc. aminokwasów znajdujących się w tych produktach. Mimo to, że gluten nie występuje w takich produktach jak komosa ryżowa, owies, kukurydza czy chociażby ryż, to niestety współczesne techniki przetwarzania żywności zanieczyszczają te produkty glutenem ponieważ w większości w celach redukowania kosztów przetwarza się je za pomocą tych samych maszyn co pszenicę.
Warto wiedzieć!
Gluten jest obecnie używany do produkcji wielu wysoko przetworzonych produktów, co za tym idzie śladowe ilości glutenu możemy znaleźć praktycznie w każdym gotowym produkcie, takim jak sosy sałatkowe, przyprawy, słodycze, wędliny oraz przekąski.
Czy nietolerancja glutenu to celiakia?
Utarło się, że nietolerancja na gluten jest objawem celiakii, jest to błędne przekonanie. Nietolerancja glutenu różni się od celiakii, która jest zaburzeniem rozpoznawanym, gdy ktoś ma prawdziwą alergię na gluten, a nie tylko go nie toleruję. Celiakia jest bardzo rzadką chorobą, która dotyka zaledwie około 1 proc. całej populacji ludzkiej. Objawy celiakii obejmują zahamowanie wzrostu, niedożywienie, nowotwory, ciężkie choroby neurologiczne oraz psychiczne, a w skrajnych przypadkach smierć. Jednak nawet gdy ktoś otrzyma negatywny wynik w teście na celiakie, nadal istnieje szansa, że posiada tylko i wyłącznie nietolerancje na gluten, która sama w sobie nie stanowi większych zagrożeń dla naszego życia. Oznacza to, że możliwe jest wystąpienie objawów nietolerancji glutenu bez celiakii.
Objawy nietolerancji glutenu
Nietolerancja glutenu może wpływać na prawie każdą komórkę w organizmie, ponieważ bakterie, które wypełniają jelita, pomagają kontrolować wszystko, od wchłaniania składników pokarmowych i produkcji hormonów po funkcje metaboliczne i procesy poznawcze. Do najczęstszych objawów nietolerancji na gluten należą:
- Objawy żołądkowe, w tym bóle brzucha, skurcze, wzdęcia, zaparcia oraz biegunki.
- Trudności z koncentracją i problemy z zapamiętywaniem informacji.
- Bóle głowy.
- Zmiany nastroju, w tym lęki i objawy depresji.
- Syndrom chronicznego zmęczenia.
- Drętwienie i mrowienie w kończynach.
- Problemy z płodnością.
- Problemy skórne, w tym stany zapalne, egzemy, trądzik oraz wysypki.
- Niedobór żelaza.
Co powoduje nietolerancje na gluten?
Istnieje wiele czynników, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia objawów nietolerancji glutenu. Do tych czynników możemy zaliczyć między innymi ogólną dietę, dobór składników odżywczych, uszkodzenie flory jelitowej, stan odporności naszego organizmu oraz czynniki genetyczne. Równowaga hormonalna również może odgrywać istotną rolę.
Dokładny sposób, w jaki gluten powoduje różne objawy u wielu osób, ma związek przede wszystkim z jego wpływem na przewód pokarmowy i jelita. Gluten jest uważany za „składnik antyżywieniowy” i dlatego jest trudny do strawienia dla prawie wszystkich ludzi, bez względu na to, czy mają nietolerancję na gluten, czy nie.
Składniki antyżywieniowe to pewne substancje naturalnie występujące w pokarmach roślinnych, w tym w zbożach, roślinach strączkowych, orzechach oraz nasionach. Rośliny zawierają składniki antyżywieniowe jako wbudowany mechanizm obronny. Ponieważ rośliny nie mogą się w żaden sposób chronić przed atakami „drapieżników” ewoluowały, aby chronić swój gatunek, posiadając składniki antyżywieniowe czyli takie toksyny. Gluten należy do jednych z takich toksyn.
Ile osób posiada nietolerancje na gluten?
Niektóre szacunki sugerują, że od 6 do 10 razy więcej osób cierpi na nietolerancję glutenu niż na celiakię. Oznacza to, że jedna na 10 osób może posiadać nietolerancję glutenu. Jednak naukowcom trudno jest obecnie oszacować dokładną skalę występowania nietolerancji glutenu, ponieważ wciąż nie ma ostatecznego testu diagnostycznego, który byłby stosowany lub zgodnego co do tego, które objawy muszą występować aby stwierdzić jednoznacznie nietolerancje na gluten.
Jak sprawdzić czy ma się nietolerancje na gluten?
Lekarze czasami wahają się przypisywać objawy występujące u pacjentów do nietolerancji glutenu, ponieważ mogą być spowodowane innymi zaburzeniami, więc czasami pacjent musi wziąć sprawy w swoje ręce. Dieta eliminacyjna jest naprawdę najlepszym sposobem na przetestowanie własnej reakcji na gluten. Wyniki diety eliminacyjnej pomagają określić, które z symptomów można przypisać glutenowi i powiedzą czy posiadasz nietolerancje na gluten czy też nie.
Dieta eliminacyjna polega na całkowitym usunięciu glutenu z diety na okres conajmniej 30 dni (optymalne rezultaty daje jednak wyeliminowanie glutenu na okres 90 dni), a następnie dodanie go z powrotem. Jeśli objawy ulegną poprawie podczas okresu trzymania diety bezglutenowej, a następnie ponownie pojawią się po zjedzeniu glutenu oznaczać to będzie, że posiadasz nietolerancje na gluten. Jednak istotnym w tym teście jest to, aby testować tylko jedną grupę produktów naraz (w tym przypadku grupę produktów zawierających gluten), a nie pozbywanie się dodatkowo np. cukru, ponieważ test może nie być miarodajny.
Komentarze (0)